İHA optiklerinde Türkiye'nin dışa bağımlılığı.
MALE (Medium-altitude long-endurance) Orta irtifa uzun ömür insansız hava araçları genel olarak 3 yapıdan oluşur. Motor Gövde ve FLIR (Forward Looking InfraRed) İleri görüş kızılötesi kamera veya anlayacağımız dilde kamera. İHA'nın taşıdığı kameranın gece ve gündüz çözünürlük kalitesi hayati derecede önem sağlamaktadır.
Türkiye 2003 yılında başlayan ANKA insansız hava aracı projesiyle birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçlarına göre insansız hava aracı projesine başladı. Bu tarihten itibaren üretilen yaklaşık 400'e yakın Türk üretimi İHA ile Türkiye en çok İHA üreten ülkelerden biri konumunda bulunmaktadır. Şu ana kadar üretilen insansız hava araçlarımızda ağırlıklı olarak Kanada'nın Wescam firmasının olmak üzere, Aselsan ve teledyne starsafire (sivil kullanımla sınırlı) gibi çeşitli firmaların optikleri kullanılıyor. Ayrıca Türkmenistan'a ihraç edilen Tb-2 model ihanın üstünde Hensoldt marka flir görülmüştü.
Şu anda mevcut kullanımda olan CATS model ASELASAN üretimi flirler özellikle gece şartlarında isterleri karşılayamamaktadır. Bunun için Savunma Sanayi Baikanlığı tarafından Aselsan Aselflir ailesinin geliştirilme sürecine başlandı. 2022 yılının ortalarında ilk Aselflirlerin prototiplerinin üretimi beklenmektedir.
Şimdi gelelim can alıcı noktaya. Türkiye talep eden hemen hemen her ülkeye Bayraktar Tb-2 model İHA'ları ihraç etmektedir. Açık kaynaklara göre FLIR olmadan bir adet Tb-2'nin ücreti 1.5 -1.7 milyon dolar civarındayken bir adet MX-15D FLIR'in ücreti ise 1.5 Milyon Dolar civarı. Ayrıca kullanıcısının Türkiye olacağı İHA'larda kullanılmak üzere talep edilen FLİR'lere yönelik ambargo söz konusu. 2003 yılında başlanan projede FLIR ve motor gibi kritik sistemlerin üretimine geç başlamamız şu anda elimizi zora sokmaktadır. Şu ana kadar yaklaşık 400 adet İHA üretildiğini varsayarsak yaklaşık olarak yarım milyar doları geçkin bir miktarda para sadece FLIR'lere harcandı. Aselsan'ın proje takvimlerine uymakta zorluk çektiği de göz önünde bulundurulursa bu durum kısa vadede devam edecek bence. Bunun en büyük sebebi ülkemizde sensör üretiminin olmaması ve yaşanan çip krizinde sensör tedarikinin zorlaşması. Ayrıca çeşitli Aselsan projelerinde ısınma problemi olduğu ve bunun şirket içinde krize sebep olduğuna dair dedikodular okumuştum. Kameranın ne kadar ısındığı ise hepimizin malumu. Umarım mühendisleri elimizde tutmakta zorlandığımız şu günlerde firmalarımız bu problemin altından alnının akıyla çıkmayı başarır.
Dipnot: Bu ilk defa blog şeklinde yazma denememdi. Tamamen aklımda kalan bilgiler üzerinden yazdım, çeşitli yerlerde yanlış bilgi veya yazım hatası olabilir. Bu sitenin ne kadar açık kalacağı veya kaç kişi tarafından kullanılacağı açıkcası umrumda değil. Eğer talep olursa yazma becerilerimi geliştirmek için haftalık veya aylık periyotlarda olabildiğince tarafsız şekilde savunma sanayi günlükleri yazabilirim. Zaten ben hobi olarak takip ediyorum.
Bu fikir aslında teknoseyir sitesinde de aklımda vardı fakat başlamaya eriniyordum. Belki bu sitede yaparım hiç belli olmaz. Ayrıca savunma sanayi ve havacılık diye bir tag de açılabilir.
